Τετάρτη 28 Οκτωβρίου 2015 - Το ελληνικό σινεμά πρωταγωνιστεί στο 56ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, με 20 ταινίες μεγάλου μήκους, 16 ταινίες μικρού μήκους και 40 ελληνικές ταινίες κινουμένων σχεδίων που αναδεικνύουν το πολύμορφο τοπίο του εγχώριου κινηματογράφου. Κατά τα λοιπά, με κεντρικό αφιέρωμα στο έργο του γάλλου σκηνοθέτη Αρνό Ντεπλεσέν (Arnaud Desplechin) και Spotlight στο Νέο Αυστριακό Σινεμά, θα λάβει χώρα από τις 6-15 Νοεμβρίου 2015 το 56ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Παράλληλα, η ειδική αφιερωματική ενότητα "Ματιές στα Βαλκάνια" είναι αφιερωμένη στον εξέχοντα Ρουμάνο κινηματογραφιστή Μίρτσεα Ντανελιούκ (Mircea Daneliuc), ενώ στο πλαίσιο του, και συγκεκριμένα, στις ενότητες "Ανοιχτοί Ορίζοντες" και "Ειδικές Προβολές" οι διοργανωτές φιλοδοξουν να αναδείξουν "το σήμερα και το αύριο του παγκόσμιου ανεξάρτητου κινηματογράφου". Στις Ειδικές Προβολές θα προβληθούν οι νέες πολυαναμενόμενες ταινίες των Αλεξάντρ Σοκούροφ, Απιτσατπόνγκ Βιρασεττάκουν, Τζαφάρ Παναχί, Κορνέλιου Πορουμπόιου, Χιροκάζου Κόρε-Έντα, Ναόμι Καουάσε και Λάζλο Νέμες. Εξάλλου, για τέταρτη συνεχή χρονιά, οι θεατές του 56ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης θα έχουν την ευκαιρία να δουν για πρώτη φορά στην Ελλάδα τις τρεις ταινίες που διαγωνίζονται για το βραβείο LUX, το οποίο απονέμει κάθε χρόνο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Πρόκειται για τα φιλμ Mediterranea του Τζόνας Καρπινιάνο / Jonas Carpignano (Ιταλία, Γαλλία, ΗΠΑ, Γερμανία, Κατάρ), Ατίθασες / Mustang της Ντενίζ Γιαμζέ Εργουβέν / Deniz Gamze Ergüven (Γαλλία, Γερμανία, Τουρκία) και Μάθημα / The Lesson των Κριστίνα Γκρόζεβα / Kristina Grozeva και Πέταρ Βαλτσάνοφ / Petar Valchanov (Βουλγαρία-Ελλάδα). Το πλήρες πρόγραμμα της ενότητας Ανοιχτοί Ορίζοντες δεν λέχει ανακοινωθεί ακόμα και ενόσω γράφονταν αυτές οι γραμμές. Τέλος, σε συνεργασία με την ASIFA Hellas (Ένωση Ελληνικών Κινουμένων Σχεδίων) και παρουσιάζει μια ανθολογία από 40 μικρού μήκους animation φιλμ, τα οποία αναδεικνύουν διαχρονικά την τέχνη του κινούμενου σχεδίου στην Ελλάδα, από το πρώτο κινούμενο του Σταμάτη Πολενάκη Ο Ντούτσε αφηγείται..., μέχρι τη νέα γενιά δημιουργών. Παράλληλα, στο πλαίσιο του αφιερώματος, το Σάββατο 7 Νοεμβρίου (ώρα 12.30, Αποθήκη Γ’, Λιμάνι), θα πραγματοποιηθεί συζήτηση με τίτλο «Οργανωμένη παραγωγή animation – Στρατηγική για την επίτευξη ενός δύσκολου στόχου», με ομιλητές εκπροσώπους της ASIFA Hellas.
Αναλυτικά:
Αφιέρωμα στον Αρνό Ντεπλεσέν
«Οι ταινίες είναι χυδαίες. Κι αυτή τη χυδαιότητα, την αγαπάω. Είναι ανεκτίμητη». Πρωτόλεια συναισθήματα, δίπολα, αντιφάσεις, στοιχεία μπουρλέσκ, χιούμορ που εναλλάσσεται με το πικρό σχόλιο, λογοτεχνικά σύμβολα και αναφορές, δίνουν έμφαση στις βαθιά ανθρώπινες, συχνά εμμονικές ιστορίες που αφηγείται ο Αρνό Ντεπλεσέν.
Η τελευταία –και πιο ώριμη- ταινία του, My Golden Days (2015) θα αποτελέσει και την ταινία λήξης του 56ου Φεστιβάλ. Εδώ, ο Ντεπλεσέν συναντά ξανά έναν παλιό του ήρωα, τον καθηγητή Πολ Ντενταλούς, ο οποίος φεύγοντας από το Τατζικιστάν θυμάται ανθρώπους και εικόνες που τον στιγμάτισαν. Από την παιδική του ηλικία, και τη μητέρα του, την εφηβεία και τον απαρηγόρητο χήρο πατέρα του, ως τους φίλους, το μέντορά του και φυσικά τον μεγάλο έρωτα της ζωής του. Η ενηλικίωση καταγράφεται με τον μοναδικό τρόπο του Ντεπλεσέν μέσα από όλα τα στάδια που μένουν χαραγμένα στη μνήμη. Η απώλεια και οι απογοητεύσεις δίνουν τη σκυτάλη στο ξύπνημα νέων συναισθημάτων και την ανακάλυψη του εαυτού μας.
Στο Φεστιβάλ θα προβληθούν συνολικά επτά ταινίες παρουσία του ίδιου του σκηνοθέτη, οι οποίες παρουσιάζουν τις πιο χαρακτηριστικές στιγμές στη φιλμογραφία του.
Ο Αρνό Ντεπλεσέν –σκηνοθέτης, σεναριογράφος και διευθυντής φωτογραφίας- γεννήθηκε στο Ρουμπέ της Γαλλίας το 1960. Σπούδασε κινηματογράφο στη Σορβόννη και μετέπειτα στο ινστιτούτο IDHEC (σημερινή La Fémis) στο Παρίσι. Τη δεκαετία του ’80 εργάστηκε ως διευθυντής φωτογραφίας, και μεταξύ άλλων, υπέγραψε -μαζί με τον Άρη Σταύρου- τη Φωτογραφία του Νίκου Παπατάκη. Το 1991 πραγματοποίησε το κινηματογραφικό του ντεμπούτο, με την ταινία μεσαίου μήκους La Vie de Morts, φιλμ που τον καθιέρωσε για το ιδιαίτερο ύφος και τη θεματολογία που εκφράζεται μέσα από επαναλαμβανόμενα μοτίβα, φιλοσοφικές αναζητήσεις και την ανθρώπινη ιδιοσυγκρασία σε πρώτο πλάνο. Σε όλη την πορεία του, ο σκηνοθέτης δεν παραμένει συνεπής μόνο στη γλώσσα και το ύφος, αλλά και στους ηθοποιούς οι οποίοι ενσαρκώνουν διαχρονικά τους πληθωρικούς ήρωές του. Ο Ματιέ Αμαλρίκ, η Εμανουέλ Ντεβός και η Κατρίν Ντενέβ παραμένουν ανάμεσα στους σταθερούς συνεργάτες του Ντεπλεσέν.
Η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του La Sentinelle (1992), ένα θρίλερ που ανατέμνει τον Ψυχρό Πόλεμο και τις πρακτικές του, έφερε τον Ντεπλεσέν στο προσκήνιο μιας νέας γενιάς γάλλων κινηματογραφιστών που παρά τις επιρροές που δέχτηκαν από τη Νουβέλ Βαγκ, ανανέωσαν το γαλλικό σινεμά, καταθέτοντας τη δική τους προσωπική γραφή.
Το 1996, η δραματική κομεντί My Sex Life... or How I Got into an Argument (βραβείο Σεζάρ για ανερχόμενο ηθοποιό στον Ματιέ Αμαλρίκ) ακολουθεί τον νεαρό καθηγητή Πολ Ντενταλούς, έναν αμετανόητο ρομαντικό που λατρεύει τις γυναίκες. Ο Ντεπλεσέν δίνει χώρο στις αισθήσεις, προσπαθώντας να αιχμαλωτίσει μυρωδιές, ήχους, την αφή του ανθρώπινου σώματος, καθώς ο ήρωάς του δίνει διαρκείς μάχες με το γυναικείο φύλο.
Στο Kings and Queen (2004) η Εμανουέλ Ντεβός είναι η Νόρα και ο Ματιέ Αμαλρίκ ο Ισμαέλ. Έχουν χωρίσει κι ο Ντεπλεσέν παρακολουθεί σε παράλληλη δράση τις ζωές τους. Εκείνη αντιμετωπίζει την ασθένεια του πατέρα της, τις δυσκολίες του γιου της, την απομακρυσμένη αδερφή της. Εκείνος βρίσκεται εσώκλειστος σε ένα ψυχιατρείο ύστερα από παρέμβαση της οικογένειάς του. Η ταινία μέσα από μια παράδοξη πορεία γεμάτη σαρκασμό και χιούμορ, καταρρίπτει τους μύθους που χτίζουμε οι ίδιοι γύρω απ’ τη ζωή μας.
Στην ταινία A Christmas Tale (2008) ο Ντεπλεσέν στήνει ένα γαϊτανάκι χαρακτήρων και εξερευνά τις εξαιρετικά εύθραυστες, αλλά και ανθεκτικές οικογενειακές σχέσεις. Ο Ρότζερ Ίμπερτ είχε συνοψίσει σε μια φράση την καρδιά της ταινίας: «Το A Christmas Tale κάνει πατινάζ σε λεπτό πάγο, πάνω σε μια λίμνη γεμάτη ανθρώπους, φτάνει με ασφάλεια στην απέναντι άκρη και μοιράζεται ένα φλιτζάνι ζεστό κακάο και ζαχαρωτά με το Θάνατο».
Το 2013 ο σκηνοθέτης υπογράφει το Jimmy P: Psychotherapy of a Plains Indian, βασισμένο στην αληθινή ιστορία που καταγράφει στο βιβλίο του «Reality and dream: Psychotherapy of a Plains Indian» (1951) o γάλλος ανθρωπολόγος και ψυχαναλυτής Ζορζ Ντεβερό (το όνομά του διατρέχει τη φιλμογραφία του Ντεπλεσάν). Κεντρικός ήρωας είναι ο Ινδιάνος Τζίμι Πικάρντ, βετεράνος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ο οποίος στη διάρκεια του εγκλεισμού του σε στρατιωτική ψυχιατρική κλινική το 1948 βρίσκει τη λύτρωση μέσα από την συνάντησή του με τον Ντεβερό. Εξαιρετικές ερμηνείες από τον Μπενίσιο Ντελ Τόρο (ως Τζίμι Π.) και τον Ματιέ Αμαλρίκ (Ντεβερό) σε μια διεισδυτική μελέτη χαρακτήρων.
Spotlight στο Νέο Αυστριακό Σινεμά
Το 56ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης πραγματοποιεί spotlight στο νέο αυστριακό σινεμά, προβάλλοντας ταινίες που εστιάζουν στις ανθρώπινες σχέσεις, την οικογένεια, σε περιθωριοποιημένες ομάδες, στον καταναλωτισμό και τη μετανάστευση, με ειλικρίνεια και έναν υπόγειο, αλλά σαφή σχολιασμό.
Χαρακτηριστική είναι η ταινία One of Us του Στέφαν Ρίχτερ. Εμπνευσμένη από ένα αληθινό περιστατικό, στήνει το σκηνικό της στα περίχωρα της Βιέννης, όπου νέοι των εργατικών συνοικιών ξοδεύουν τη ζωή τους ανάμεσα στα ναρκωτικά, τις μικροαπατεωνιές και τα πρώτα ερωτικά σκιρτήματα. Στέκι τους είναι ο προαύλιος χώρος ενός σουπερμάρκετ. Η αφθονία στα ράφια που κυριαρχεί στις εικόνες του Ρίχτερ έρχεται σε αντιδιαστολή με τη στέρηση που βιώνουν οι ήρωες, μια αντίθεση που σύντομα θα οδηγήσει στην τραγωδία. Ο καταναλωτισμός, η αστυνομική βία, αλλά και η εφηβική ψυχοσύνθεση που αντιδρά σε κάθε μορφής εξουσία, είναι στοιχεία που μορφοποιούν το φιλμ του αυστριακού σκηνοθέτη και δημιουργούν το εκρηκτικό μείγμα του φινάλε.
Βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημα της Κορνέλια Τραβνίτσεκ, η ταινία Chucks των Σαμπίνε Χιέμπλερ και Γκέρχαρντ Ερτλ αφηγείται μια ιστορία ενηλικίωσης με κεντρική ηρωίδα, τη νεαρή Μέι η οποία περιφέρεται στους δρόμους της Βιέννης φορώντας τα παπούτσια του νεκρού αδερφού της. Ζωγραφίζει γκράφιτι, κάνει μικροκλοπές, επαιτεία, πίνει μπύρες, συχνάζει σε κακόφημες γειτονιές. Μέχρι τη στιγμή που τη συλλαμβάνουν, τη στέλνουν να εκτίσει την ποινή της με κοινωνική εργασία σε ένα κέντρο για τους φορείς του ιού HIV και γνωρίζει τον νεαρό Πολ. Οι σκηνοθέτες μιλούν για τη ζωή, την απώλεια και την αυτογνωσία με τρυφερότητα, ενώ το εξαιρετικό σάουντρακ υπογραμμίζει την –πολλές φορές επώδυνη- περίοδο μετάβασης στον κόσμο των μεγάλων.
Μια διαφορετική ερωτική ιστορία, το Gruber is Leaving της Μαρί Κράουτσερ ακτινογραφεί το σύγχρονο ανθρώπινο τοπίο μιας ολόκληρης γενιάς στη σημερινή Αυστρία. Ο 35χρονος Τζον Γκρούμπερ, επιτυχημένος, εγωκεντρικός, μοιράζεται τη ζωή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, με χιλιάδες φίλους και στ’ αλήθεια, με ελάχιστους. Χλευάζει την οικογενειακή ζωή, τις παραδοσιακές σχέσεις των ανθρώπων, ενώ ανυψώνει μόνο όσα συντηρούν το κοινωνικό του status. Αυτή η βιτρίνα καταρρέει όταν μαθαίνει ότι είναι σοβαρά άρρωστος. Η σκηνοθέτις παρουσιάζει μια εικόνα με την οποία οι νέοι στον δυτικό κόσμο είναι ιδιαιτέρως εξοικειωμένοι, την ίδια στιγμή όμως την αποδομεί, αποκαλύπτοντας πως πίσω απ’ την προσποίηση κρύβονται αδυναμίες, φόβοι και μια κραυγή για ανθρώπινη επαφή.
Η Μπάρμπαρα Έντερ φέρνει στην επιφάνεια όσα συμβαίνουν πίσω απ’ τις κάμερες των πολεμικών ανταποκριτών στο φιλμ Thank you for Bombing. Μέσα από την καθημερινότητα τριών απεσταλμένων στο Αφγανιστάν, η ταινία υμνεί το ένστικτο για αλήθεια και δικαιοσύνη, ενώ καυτηριάζει τη διαφθορά και τις μηχανορραφίες της διεθνούς πολιτικής σκηνής και τη μανία των μέσων ενημέρωσης για τους δείκτες θεαματικότητας. Όμως κέντρο βάρους της Μπάρμπαρα Έντερ είναι η ίδια η ανθρώπινη ιδιοσυγκρασία σε ακραίες καταστάσεις. Οι τραυματικές εμπειρίες των ανταποκριτών αντανακλούνται στους δυνατούς και την ίδια στιγμή εύθραυστους χαρακτήρες τους, ενώ η ταινία αναδεικνύει και τους καθοριστικούς ρόλους αυτών των ανθρώπων στις παγκόσμιες πολιτικές κρίσεις.
Το ψυχολογικό θρίλερ Jack της Ελίζαμπεθ Σαράνγκ ανοίγει την υπόθεση του αυστριακού κατά συρροή δολοφόνου Τζακ Ούντερβίγκερ, ο οποίος στη διάρκεια του 15ετούς εγκλεισμού του για το φόνο ενός κοριτσιού, άρχισε να γράφει ποιήματα, τα οποία εξέδωσε όταν αποφυλακίστηκε. Η φήμη που κέρδισε στους λογοτεχνικούς κύκλους της Βιέννης έθρεψε τη σκοτεινή πλευρά του και τον οδήγησε στους φόνους έντεκα γυναικών σε Ευρώπη και Αμερική. Σε μια υπόθεση που παρέμεινε ένα αίνιγμα μέχρι τέλους, η σκηνοθέτιδα χειρίζεται τον χαρακτήρα της με αποστασιοποιημένη ματιά, αφήνοντας τον θεατή να βγάλει τα συμπεράσματά του.
Ελληνικός κινηματογράφος
Στο Φεστιβάλ θα προβληθούν 20 ταινίες μεγάλου μήκους: 14 σε πρώτη προβολή, κι ακόμα 6 ταινίες που έχουν ήδη πραγματοποιήσει πρεμιέρα. Επίσης, φέτος, η διοργάνωση τιμά τον καταξιωμένο Έλληνα κινηματογραφιστή Νίκο Καβουκίδη, ο οποίος έχει υπηρετήσει επί έξι δεκαετίες τον ελληνικό κινηματογράφο, προβάλλοντας σε πρεμιέρα την ταινία Ένα ταξίδι ζωής 60 χρόνων, Νίκος Καβουκίδης 1955 – 2015, σε σκηνοθετική επιμέλεια του ίδιου. Το φιλμ καταγράφει τη δημιουργική του διαδρομή, γεμάτη με εικόνες, πρόσωπα, στιγμές και αγαπημένους συνεργάτες: από το ξεκίνημά του στη Φίνος Φιλμ σε ηλικία 15 ετών και τη μαθητεία δίπλα στον Φιλοποίμενα Φίνο και τον Ντίνο Κατσουρίδη, ως την καταξίωσή του ως διευθυντής φωτογραφίας και μοντέρ δεκάδων ταινιών του παλιού και νέου ελληνικού κινηματογράφου. Παράλληλα, η φετινή διοργάνωση προτείνει ένα σπάνιο καλειδοσκόπιο εικόνων: το αφιέρωμα «70 χρόνια ελληνικού κινούμενου σχεδίου», με 40 φιλμ μικρού μήκους που αποτυπώνουν διαχρονικά το αγαπημένο κινηματογραφικό είδος. Τέλος, η διοργάνωση προβάλλει τις 16 μικρού μήκους ταινίες που βραβεύτηκαν στο Φεστιβάλ της Δράμας.
Επίσης, πρεμιέρα στη φετινή διοργάνωση, θα πραγματοποιήσουν 14 από τα πιο αναμενόμενα ελληνικά φιλμ πρόσφατης παραγωγής.
Σε ειδική προβολή θα παρουσιαστεί το Chevalier της Αθηνάς Ραχήλ Τσαγγάρη, ένα διασκεδαστικό όσο και ανταγωνιστικό παιχνίδι χαρακτήρων με πρωταγωνιστές μια ομάδα ανδρών που εγκλωβίζονται πάνω σε ένα σκάφος. Το φιλμ έρχεται στη Θεσσαλονίκη μετά τις συμμετοχές στα φεστιβάλ του Λοκάρνο, του Λονδίνου (βραβείο καλύτερης ταινίας) και του Σαράγεβο (βραβείο ερμηνείας για το σύνολο του καστ και Ειδική Μνεία της Επιτροπής).
Η νέα ταινία του Κωνσταντίνου Γιάνναρη, To ξύπνημα της άνοιξης εστιάζει με τολμηρή ματιά σε πέντε εφήβους που στήνουν μια ένοπλη συμμορία, ξετυλίγοντας ένα χρονικό προδοσίας και κατάρρευσης, με φόντο μια Αθήνα σε παρακμή. Η κεντρική ηρωίδα της ταινίας Silent του Γιώργου Γκικαπέππα είναι μια πολλά υποσχόμενη σοπράνο που χάνει μυστηριωδώς τη φωνή της, κλείνεται στον εαυτό της και έρχεται σε σύγκρουση με την οικογένειά της. Το Smac του Ηλία Δημητρίου αφηγείται μια βαθιά ανθρώπινη ιστορία, με πρωταγωνιστές μια καρκινοπαθή γυναίκα κι έναν άστεγο, η ευεργετική συνάντηση των οποίων θα αλλάξει ριζικά τις ζωές τους. Από την άλλη, ένας μοναχικός, διαζευγμένος πατέρας που χάνει άδικα τη δουλειά του, ετοιμάζει την εκδίκησή του στην ταινία Invisible του Δημήτρη Αθανίτη. Τη θεματική των σχέσεων διερευνά η ταινία Το κυπαρίσσι του βυθού του Νίκου Κορνήλιου, με πειραματική διάθεση μέσα από μια αφήγηση όπου εναλλάσσονται όλα τα ανθρώπινα συναισθήματα.
Τις πρώτες μεγάλου μήκους ταινίες τους παρουσιάζουν φέτος στο 56ο ΦΚΘ, νέοι έλληνες δημιουργοί:
Η ζωή και η τέχνη αναμετριούνται με απρόβλεπτο τρόπο στο Interruption του Γιώργου Ζώη, το οποίο μυεί το κοινό σε μια διαδραστική θεατρική παράσταση που ακροβατεί σε τεντωμένο σκοινί. Εμπνευσμένο από το έργο του Κώστα Καρυωτάκη, το φιλμ Οι εντυπώσεις ενός πνιγμένου του Κύρου Παπαβασιλείου, αποτυπώνει αινιγματικά την υπαρξιακή οδύσσεια ενός περιπλανώμενου ανθρώπου. Η Ηρώ Δοντά και η Ναταλία Στράτου υπογράφουν την ταινία Tabula Rasa με κεντρικό ήρωα έναν νεαρό μεγαλωμένο σε ορφανοτροφείο, ο οποίος αναζητά την ταυτότητά του μέσα από ένα περιπετειώδες ταξίδι. Η ανυπόφορη ζέστη και η έλλειψη νερού διαταράσσουν τις ανθρώπινες ισορροπίες σε ένα παραθαλάσσιο θέρετρο στην ταινία Καύσωνας της Τζόις Νασαουάτι. Σε ένα μικρό νησί, ένας μυστηριώδης θάνατος κι ένας ρεπόρτερ που αναζητά την αλήθεια, αποκαλύπτουν το αληθινό πρόσωπο μιας κλειστής κοινωνίας στην ταινία Ειμαρμένη του Ανδρέα Μαριανού. Μια ξεχωριστή διεισδυτική ματιά στις ερωτικές σχέσεις καταθέτει ο Σπύρος Αμοιρόπουλος στην ταινία Στην κουζίνα, με επίκεντρο έξι ζευγάρια σε διαφορετικά χρονικά στάδια των σχέσεών τους.
Κρίσιμα ζητήματα όπως η κρίση και το trafficking, πραγματεύονται δυο ταινίες που θα κάνουν επίσης πρεμιέρα στο φεστιβάλ: Το φιλμ Μέλος οικογένειας του Μαρίνου Καρτίκκη, με επίκεντρο την οικονομική κρίση στην Κύπρο, παρουσιάζει μια οικογένεια που καταφεύγει σε παράτυπες οδούς για να αντεπεξέλθει στις υποχρεώσεις της. Στην Zenaida των Αλέξη Τσάφα και Γιάννη Φώτου, η νεαρή ομώνυμη ηρωίδα, θύμα trafficking, φτάνει στην Ελλάδα από την Αφρική και αγωνίζεται να επιβιώσει σε μια εχθρική Αθήνα.
Παράλληλα, 6 ταινίες πρόσφατης παραγωγής που έχουν ήδη πραγματοποιήσει πρεμιέρα θα προβληθούν στην 56η διοργάνωση. Το νουάρ αποχρώσεων Τετάρτη 04:45 του Αλέξη Αλεξίου καταγράφει τον αγώνα ενός άνδρα να διασώσει όλα όσα δίνουν νόημα στη ζωή του, μέσα σε μόλις 32 ώρες. Στο ατμοσφαιρικό Σύμπτωμα του Άγγελου Φραντζή ένα αλλόκοτο πλάσμα αναστατώνει τους κατοίκους ενός απομονωμένου νησιού. Η ταινία Μικρή Άρκτος της Ελισάβετ Χρονοπούλου ξετυλίγει μια ιδιόμορφη ιστορία αγάπης που κρύβει ένα μεγάλο μυστικό, ενώ στις Όχθες του Πάνου Καρκανεβάτου ο έρωτας ακροβατεί ανάμεσα στη ζωή και το θάνατο, με φόντο ένα ποτάμι-σύνορο μεταξύ Ανατολής και Δύσης. Στην ταινία Από έρωτα του Θοδωρή Αθερίδη ένας άνδρας νιώθει διχασμένος ανάμεσα σε δυο γυναίκες, οι οποίες συνυπάρχουν στη ζωή του με τον πιο παράδοξο τρόπο, ενώ ο ήρωας του φιλμ Illusion του Σάββα Καρύδα βυθίζεται σε έναν κόσμο όπου τα όρια ανάμεσα στην αλήθεια και το ψέμα είναι θολά.
Ειδικές Προβολές
Στις Ειδικές Προβολές θα προβληθούν οι νέες πολυαναμενόμενες ταινίες των Αλεξάντρ Σοκούροφ, Απιτσατπόνγκ Βιρασεττάκουν, Τζαφάρ Παναχί, Κορνέλιου Πορουμπόιου, Χιροκάζου Κόρε-Έντα, Ναόμι Καουάσε και Λάζλο Νέμες:
Το φιλμ Francofonia του ρώσου auteur Αλεξάντρ Σοκούροφ -ένα ιδιόμορφο μείγμα μυθοπλασίας, ντοκιμαντέρ και video art- αφηγείται μια αληθινή, αξιοθαύμαστη ιστορία: τη συνεργασία του διευθυντή του Μουσείου του Λούβρου Ζακ Ζοζάρ και του γερμανού αξιωματικού Φραντς Γκραφ Βολφ-Μέτερνιχ κατά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, με στόχο τη διάσωση των θησαυρών του μουσείου από τους ναζί.
Το εξαιρετικό ντεμπούτο φιλμ Ο γιος του Σαούλ του πρωτοεμφανιζόμενου ούγγρου σκηνοθέτη Λάζλο Νέμες, τιμήθηκε στο τελευταίο Φεστιβάλ Κανών με το Μεγάλο Βραβείο της Επιτροπής και το Βραβείο Fipresci. Η ταινία αποτυπώνει όλη τη φρίκη του Ολοκαυτώματος, με ήρωα έναν εβραίο κρατούμενο, που εξαναγκάζεται από τους ναζί να εξολοθρεύει τους ανθρώπους που συρρέουν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Το φιλμ είναι η επίσημη υποψηφιότητα της Ουγγαρίας για το Όσκαρ Ξενόγλωσσης Ταινίας.
Έναν αποκαλυπτικό καθρέφτη της καταπιεστικής ιρανικής κοινωνίας αποτελεί η νέα δουλειά του Τζαφάρ Παναχί Taxi (Χρυσή Άρκτος και βραβείο Fipresci στο Φεστιβάλ Βερολίνου), όπου ο ιρανός σκηνοθέτης –ο οποίος εξακολουθεί να τελεί υπό περιορισμό στη χώρα του- κάθεται στο τιμόνι ενός ταξί και μέσα από τις αφηγήσεις των επιβατών του καταγράφει τη σύγχρονη πραγματικότητα στο Ιράν.
Η νέα ταινία του Απιτσατπόνγκ Βιρασεττάκουν με τίτλο Cemetery of Splendour, είναι μια αλληγορική, ονειρική ιστορία, στο γνώριμο, σουρεαλιστικό ύφος του δημιουργού, που διαδραματίζεται σε μια κλινική για στρατιώτες οι οποίοι βυθίζονται σε κώμα εξαιτίας μιας μυστηριώδους ασθένειας.
Στην ταινία The Treasure (Βραβείο Ένα Κάποιο Βλέμμα, Φεστιβάλ Κανών) ο ρουμάνος σκηνοθέτης Κορνέλιου Πορουμπόιου εστιάζει σε ένα διαφορετικό κυνήγι θησαυρού, στο οποίο συναντιούνται οι προσωπικές ιστορίες των χαρακτήρων με την ιστορία της Ρουμανίας.
Από την άλλη, το ευαίσθητο οικογενειακό δράμα Our Little Sister του Χιροκάζου Κόρε-Έντα διαθέτει έντονο άρωμα γυναίκας, με πρωταγωνίστριες τρεις αδελφές που καλωσορίζουν στο σπίτι τους την μικρότερη θετή αδελφή τους.
Ανθρωποκεντρικό είναι και το An της Ναόμι Καουάσε, το οποίο αποτυπώνει αλήθειες για το νόημα της ζωής, εστιάζοντας με λυρική ματιά σε δυο μοναχικούς ανθρώπους οι πορείες των οποίων διασταυρώνονται.
Ανοιχτοί Ορίζοντες
Το πλήρες πρόγραμμα της ενότητας Ανοιχτοί Ορίζοντες δεν λέχει ανακοινωθεί ακόμα και ενόσω γράφονταν αυτές οι γραμμές. Έτσι το Δελτίο Τύπου για την συγκεκριμένη ενότητα της διοργάνωσης επικεντρώνεται στις ακόλουθες, ενώ αναμένεται η συμπλήρωση του λίγο πριν την έναρξη του Φεστιβάλ:
 |
| Eva Doesn’t Sleep |
Οι Γκαέλ Γκαρσία Μπερνάλ και Ντενί Λαβάν εμφανίζονται στο τρίπτυχο φιλμ Eva Doesn’t Sleep του Πάμπλο Αγουέρο, με θέμα την 25ετή οδύσσεια της εξαφανισμένης σωρού της Εύα Περόν, η οποία έγινε «μήλο της έριδος» για πολιτικές σκοπιμότητες.
Στο χαμηλών τόνων δράμα Louder Than Bombs του Γιοακίμ Τρίερ (Όσλο, 31 Αυγούστου), τα αρσενικά μέλη μιας δυσλειτουγικής οικογένειας συναντιούνται ξανά, τρία χρόνια μετά το θάνατο της συζύγου/μητέρας τους. Στους κεντρικούς ρόλους συναντάμε τους Ιζαμπέλ Ιπέρ, Γκάμπριελ Μπερν, Τζέσε Άιζενμπεργκ και Ντέιβιντ Στράδερν.
Ο Τιμ Ροθ παραδίδει μια εξαιρετική ερμηνεία στο Chronic του Μισέλ Φράνκο (Μετά τη Λουτσία), το οποίο καταπιάνεται με επώδυνα ζητήματα, με κεντρικό ήρωα έναν νοσηλευτή που αναλαμβάνει ασθενείς σε τελικό στάδιο.
 |
| The Diary of a Teenage Girl |
Οι Αλεξάντερ Σκάρσγκαρντ και Κρίστεν Γουίγκ πρωταγωνιστούν στο πνευματώδες The Diary of a Teenage Girl της Μαριέλ Χέλερ (βραβείο Generation 14plus στο Φεστιβάλ Βερολίνου), με οδηγό μια έφηβη κοπέλα που βιώνει τη σεξουαλική της αφύπνιση με τον σύντροφο της μητέρας της.
Ο Ρεντά Κατέμπ και η Λεϊλά Μπεχτί, συναντιούνται ξανά στην οθόνη στο ασπρόμαυρο Astragal (Γαλλία) της Μπριγκίτε Σάι, που βασίζεται στην αληθινή, σύντομη και περιπετειώδη ζωή της συγγραφέως Αλμπερτίν Σαραζέν. Απ’ το αναμορφωτήριο, στη φυλακή, στην πορνεία, αλλά και στον μεγάλο της έρωτα Ζουλιέν, που την ενέπνευσε να γράψει το πιο γνωστό της βιβλίο Astragal.
Μια από τις πιο χαρισματικές νέες αμερικανίδες ηθοποιούς, η Ελίζαμπεθ Μος, πρωταγωνιστεί στο Queen of Earth (ΗΠΑ) του Άλεξ Ρος Πέρι, το οποίο εξερευνά τα όρια της λογικής, της ψυχικής υγείας και της φιλίας, μέσα από δυο γυναίκες που περνούν μια εβδομάδα αποκλεισμένες σε ένα εξοχικό σπίτι.
Ο αγαπημένος του ανεξάρτητου αμερικανικού σινεμά Τζέισον Σουόρτσμαν πρωταγωνιστεί στη γλυκόπικρη κωμωδία 7 Chinese Brothers του Μπομπ Μπάινγκτον στο ρόλο ενός άνδρα που προσπαθεί να αποτινάξει από πάνω του τη «σφραγίδα» του αποτυχημένου, αλλάζοντας ζωή και συνήθειες.
Ταινίες που έχουν ξεχωρίσει στο ανεξάρτητο κύκλωμα και έχουν τιμηθεί με βραβεία, θα προβληθούν επίσης στην ενότητα Ανοιχτοί Ορίζοντες:
Με ήρωες τρεις έφηβους φίλους που αποχαιρετούν την εποχή της αθωότητάς τους, το Me and Earl and the Dying Girl του Αλφόνσο Γκόμεζ-Ρεχόν (Μεγάλο Βραβείο Επιτροπής και Βραβείο Κοινού για δραματική ταινία στο Φεστιβάλ Σάντανς) αναμιγνύει έξυπνα την κωμωδία με το δράμα, ανατέμνοντας τη νεανική ψυχή.
Εμπνευσμένο από προσωπικά βιώματα του σκηνοθέτη Τρέι Έντουαρντ Σουλτς, το δυνατό δράμα Krisha (Μεγάλο Βραβείο Επιτροπής και βραβείο Κοινού στο Φεστιβάλ SXSW) θέτει στο προσκήνιο την ομώνυμη ηρωίδα, το μαύρο πρόβατο της οικογένειάς της, η οποία επιστρέφει στους δικούς της, ωστόσο η συγχώρεση και η εξιλέωση μοιάζουν μίλια μακριά.
Τιμημένη εξ ημισείας με Αργυρή Άρκτο στο Φεστιβάλ Βερολίνου (μοιράστηκε το βραβείο με το Aferim! του Ράντου Ζούντε) η ταινία Body της Μαλγκορζάτα Σουμόφσκα είναι μια ρεαλιστική, ποιητική –κι ενίοτε με κωμική χροιά- μελέτη για το ανθρώπινο σώμα, με οδηγούς έναν ιατροδικαστή, την ανορεξική κόρη του και μια φυσιοθεραπεύτρια που ζουν στη σύγχρονη Πολωνία.
Από την άλλη, ο Αργεντινός Σαντιάγκο Μίτρε (El Estudiante), υπογράφει το φιλμ Paulina (Μεγάλο Βραβείο στο τμήμα Εβδομάδα Κριτικής και βραβείο Fipresci στο Φεστιβάλ Κανών). Η ταινία αποτυπώνει την τραγωδία μιας γυναίκας που πέφτει θύμα ομαδικού βιασμού, ένα τραγικό περιστατικό που θα την φέρει αντιμέτωπη με προσωπικές επιλογές, την οικογένειά της, αλλά και το σύστημα δικαιοσύνης.
 |
| Ixcanul Volcano |
Εθνογραφικό δοκίμιο, μια σκληρή ιστορία ενηλικίωσης και ταυτόχρονα ένα σχόλιο για τον δυτικό πολιτισμό, η ταινία Ixcanul Volcano του πρωτομφανιζόμενου Χάιρο Μπουσταμάντε απέσπασε το βραβείο Άλφρεντ Μπάουερ στο πρόσφατο Φεστιβάλ Βερολίνου. Στη σκιά ενός ηφαιστείου και υπό την υπνωτιστική μυρωδιά μιας φυτείας καπνού, η ταινία πατά πάνω στις παραδόσεις ενός αρχαίου πολιτισμού και καταγράφει την ιστορία μιας νεαρής ιθαγενούς των Μάγια που συμβολίζει τη γυναίκα ανεξαρτήτως φυλής. Το φιλμ είναι η επίσημη υποψηφιότητα της Γουατεμάλας για το Όσκαρ Ξενόγλωσσης Ταινίας.
Στο φεστιβάλ θα προβληθεί και μια απ’ τις πιο πολυσυζητημένες ταινίες –σε τρία μέρη- του πρόσφατου Φεστιβάλ Κανών. Το Arabian Nights του πορτογάλου Μιγκέλ Γκόμες, είναι ένα φιλόδοξο εγχείρημα χωρισμένο σε τρεις ταινίες που με αφετηρία τις Χίλιες και μια νύχτες απεικονίζει την σύγχρονη κοινωνική κατάσταση στην Πορτογαλία και ιδιαίτερα την οικονομική κρίση και τις επιπτώσεις της. Το 2ο μέρος του Arabian Nights είναι η επίσημη υποψηφιότητα της Πορτογαλίας για το Όσκαρ Ξενόγλωσσης Ταινίας.
Το Let Them Come του Σαλέμ Μπραχιμί (Γαλλία), φιλμ που προκάλεσε αίσθηση στο πρόσφατο φεστιβάλ του Τορόντο, με φόντο την Αλγερία του ’90, είναι μια βαθιά ανθρώπινη ταινία σε ένα τοπίο θρησκευτικού φανατισμού, παράνοιας και βαρβαρότητας. Η αντίσταση, η αλληλεγγύη, αλλά και η ελπίδα εναλλάσσονται στις ζωές των ηρώων καθώς προσπαθούν να επιβιώσουν από την φρικιαστική βία.
Η ταινία Neon Bull (Βραζιλία) του Γκαμπριέλ Μασκάρο, που απέσπασε το βραβείο Orizzonti στο 72ο Φεστιβάλ Βενετίας, με όχημα τον κόσμο του ροντέο, παρουσιάζει άγνωστες εικόνες, αισθησιακές, γεμάτες ζωή και όνειρα. Μια άλλη εικόνα της Βραζιλίας μέσα από ήρωες που δεν χάνουν την αισιοδοξία τους και την ελπίδα τους για κάτι καλύτερο.
Ελληνικό ενδιαφέρον έχει το γεμάτο σασπένς One Breath του Κρίστιαν Ζούμπερτ, μια ταινία γυρισμένη στην Φρανκφούρτη και την Αθήνα, η οποία πραγματεύεται το ταξικό και οικονομικό χάσμα μεταξύ πλούσιου Βορρά και φτωχού Νότου. Ηρωίδα είναι μια νεαρή ελληνίδα που αναζητά καλύτερη τύχη στη Γερμανία, όμως εμπλέκεται σε μια περιπέτεια με αβέβαιο τέλος. Στην ταινία πρωταγωνιστούν οι Χαρά Μάτα Γιαννάτου, Αποστόλης Τότσικας, Ακύλλας Καραζήσης, κ.ά.
Μια καθηλωτική ιστορία μετανάστευσης αφηγείται η ταινία Rising Voices των Μπενεντίκτ Λιενάρντ και Μέρι Χιμένες (Βέλγιο). Πρόσφυγες από χώρες της Μέσης Ανατολής καταφθάνουν στη Δύση και διεκδικούν άσυλο καταφεύγοντας στην ύστατη λύση: την απεργία πείνας. Η ταινία που θα πραγματοποιήσει διεθνή πρεμιέρα στο φεστιβάλ, θίγει ένα κρίσιμο επίκαιρο ζήτημα και αναδεικνύει οριακές ανθρώπινες καταστάσεις, συγκρούσεις, την εκμετάλλευση και τις δυναμικές που αναπτύσσονται σε ακραίες συνθήκες.
«Ρεύματα»
Η υποενότητα «Currents» / «Ρεύματα» των Ανοιχτών Οριζόντων παρουσιάζει ταινίες που αφηγούνται γνώριμες ιστορίες με ριζοσπαστικό τρόπο. Ανάμεσά τους, το Hopefuls του Ίβες Ρόζενφελντ, με πρωταγωνιστή ένα νεαρό, φιλόδοξο ποδοσφαιριστή που βρίσκεται αντιμέτωπος με κρίσιμα διλήμματα, το Lost and Beautiful του Πιέτρο Μαρτσέλο, που με πειραματική διάθεση και ποιητική ματιά αφηγείται ένα σύγχρονο παραμύθι με φανταστικά στοιχεία, καθώς και το Where There Is Shade του Νατάν Νικόλοβιτς, με ήρωα έναν γάλλο παρενδυτικό που βλέπει τη ζωή του να αλλάζει στους δρόμους της σύγχρονης Καμπότζης.
Υποψήφιες Ταινίες για το Βραβείο Lux
Το βραβείο LUX, που θεσμοθετήθηκε το 2007, είναι το κινηματογραφικό βραβείο που απονέμεται κάθε χρόνο από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Σε αυτό το πλαίσιο, 3 ταινίες επιλέγονται από μια ομάδα επαγγελματιών της κινηματογραφικής βιομηχανίας που αποτελούν την επιτροπή επιλογής. Οι 3 ταινίες του επίσημου διαγωνισμού είναι το αποτέλεσμα της επιτροπής επιλογής. Ο νικητής επιλέγεται και βραβεύεται από τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Φέτος η βράβευση πραγματοποιείται στις 25 Νοεμβρίου. Το κοινό έχει την δυνατότητα να ψηφίσει την ταινία της προτίμησής του στην ιστοσελίδα www.luxprize.eu ή στην αντίστοιχη σελίδα στο Facebook. Η ταινία που θα επικρατήσει σε ψήφους θα τιμηθεί με το βραβείο της Γνώμης του Κοινού, ενώ επίσης ένας ψηφοφόρος από το κοινό θα επιλεχθεί τυχαία για να παρακολουθήσει το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Κάρλοβι Βάρι το 2016, όπου θα ανακοινωθεί το αποτέλεσμα της γνώμης του κοινού.
Οι ταινίες:
Mediterranea
Ιταλία, Γαλλία, ΗΠΑ, Γερμανία, Κατάρ, 2015, Έγχρωμο 107΄
Σκηνοθεσία-Σενάριο: Τζόνας Καρπινιάνο / Jonas Carpignano
Ο Αγίβα έχει μόλις εγκαταλείψει την Μπουρκίνα Φάσο, αναζητώντας τρόπο για να συντηρήσει την αδελφή και την κόρη του. Μαζί με τον καλύτερο φίλο του, Αμπάς, φτάνουν στην Ιταλία, αλλά όταν οι εντάσεις με την τοπική κοινότητα κλιμακώνονται, τα πράγματα γίνονται ολοένα και πιο επικίνδυνα. Ο Αγίβα, αποφασισμένος να επιβιώσει, θα πληρώσει το ανάλογο τίμημα.
Ατίθασες / Mustang
Γαλλία, Γερμανία, Τουρκία, 2015, Έγχρωμο 97’
Σκηνοθεσία: Ντενίζ Γιαμζέ Εργουβέν / Deniz Gamze Ergüven, Σενάριο: Deniz Gamze Ergüven, Alice Winocour
Το καλοκαίρι έχει μόλις αρχίσει. Σ’ ένα χωριό στη βόρεια Τουρκία, η Λαλέ και οι τέσσερις αδελφές της γυρνούν από το σχολείο και παίζουν αθώα με τ’ αγόρια. Η υποτιθέμενη ανηθικότητα των παιχνιδιών τους προκαλεί ένα σκάνδαλο με αθέλητες συνέπειες. Το σπίτι της οικογένειας μετατρέπεται σιγά σιγά σε φυλακή, το σχολείο αντικαθίσταται με μαθήματα κατ’ οίκον με θέμα τις δουλειές του σπιτιού και το μαγείρεμα, και ξεκινούν τα προξενιά. Οι πέντε αδελφές, σπρωγμένες από την ίδια επιθυμία για ελευθερία, επαναστατούν ενάντια στους περιορισμούς που τους επιβάλλονται.
Urok / Μάθημα / The Lesson
Βουλγαρία-Ελλάδα, 2014, Έγχρωμο, 110’
Σκηνοθεσία-Σενάριο: Κριστίνα Γκρόζεβα / Kristina Grozeva, Πέταρ Βαλτσάνοφ / Petar Valchanov
Το μάθημα συγχώρεσης που προσπαθεί να διδάξει μια νέα δασκάλα στα παιδιά μετατρέπεται απροσδόκητα σ’ ένα μάθημα ζωής για την ίδια. Η καθημερινότητα είναι αμείλικτη για τη Νάντε, και τα οικονομικά προβλήματα θα την οδηγήσουν σε ακραίες καταστάσεις. Οι δύο σκηνοθέτες πειραματίζονται με την έννοια του «μαθήματος» σε πολλαπλά επίπεδα, δημιουργώντας μια ταινία στο ύφος του σινεμά βεριτέ. Χτίζουν μια ιστορία απλή, βασισμένη σε μια γυναίκα με ιδανικά, στην οποία στη συνέχεια θέτουν διλήμματα, αναγκάζοντάς την να υπερσκελίσει τους ηθικούς της φραγμούς. Χωρίς ίχνος διδακτισμού, η ταινία παραδίδει ένα μάθημα θάρρους και αποφασιστικότητας απέναντι σ’ ένα εχθρικό περιβάλλον που καπηλεύεται το φόβο και την ανάγκη για επιβίωση.
Σύντομα θα επανέλθουμε με νεότερο δημοσίευμα μας στα του Φεστιβάλ, όταν είναι έτοιμο το πρόγραμμα προβολών και ανακοινωθούν οι Παράλληλες Εκδηλώσεις.