ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ | Χριστίνα Ζυγούρη: Ο δρόμος του καλλιτέχνη είναι μοναχικός

Κυριακή 26 Απριλίου 2015 - Αθέλητος εκπρόσωπος της νέας γενιάς καλλιτεχνών η Χριστίνα Ζυγούρη αποτελεί μια καλλιτέχνη (και όχι “ζωγράφο”, “γλύπτρια”, “χαράκτρια”, κλπ.) με έργο ενδιαφέρον και ατμοσφαιρικό. Μεγάλη χειρονομία, έντονες υφές, σκοτεινές φιγούρες, εξπρεσσιονισμός και αφαίρεση χαρακτηρίζουν τεχνικά το έργο της, το οποίο καλύτερα βιώνεται παρά περιγράφεται. Η λέξη πειραματισμός δεν λείπει ποτέ από την τέχνη που υπηρετεί -και πως θα μπορούσε να λείπει από μία εισαγωγική σύσταση σαν αυτή. Παράλληλα η Χριστίνα Ζυγούρη είναι συλλέκτρια αντικειμένων τα οποία μεταστοιχειώνει είτε απλά -ως προς την χρήση- είτε ολότελα, κατασκευάζοντας συχνά έργα και εγκαταστάσεις με υλικά που άλλοι θα θεωρούσαν άχρηστα, δίνοντας με αυτον τον τρόπο νέα πνοή στα υλικά, και υπόσταση στις σκέψεις. Η επικέιμενη συνέκθεση της με έναν άλλον ζωγράφο, τον Κώστα Μεννή, και με τον γλύπτη Οδυσσέα Τοσουνίδη, αποτέλεσαν μονάχα την αφορμή για μια παρουσίαση δια ανακρίσεως, για μιαν συνέντευξη.

Συνέντευξη στον Πάρη Καπράλο

Πότε και με ποιά αφορμή ξεκινήσατε με την Τέχνη;

Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου μάλλον... Στο σχολείο όλα μου τα βιβλία είχαν σκίτσα και ζωγραφιές (όπως και πολλών παιδιών βέβαια), μόνο που όσο μεγάλωνα, το ενδιαφέρον μου να μάθω περισσότερα μεγάλωνε μαζί μου. Δεν στάθηκε κάτι συγκεκριμένο αφορμή. Απλά κάποια στιγμή διαπίστωσα ότι μόνο μέσα από την τέχνη είμαι πραγματικά ευτυχισμένη.

Με τι υλικά έχετε δουλέψει έργα σας και ποια είναι η σχέση με τα υλικά που έχετε καταλήξει ότι σας εκφράζουν και δουλεύετε περισσότερο με αυτά;

Κατά καιρούς χρησιμοποίησα διάφορα υλικά. Από λάδια και μελάνια μέχρι σκουπίδια που έβρισκα πεταμένα στον δρόμο. Είναι απίστευτο τι μπορεί να βρει κανείς κάνοντας μια βόλτα... Κατέληξα να χρησιμοποιώ περισσότερο ακρυλικά χρώματα χωρίς αυτό να σημαίνει ότι έχω διαγράψει τα υπόλοιπα . Μου αρέσει η αμεσότητα αυτού του υλικού, όμως αυτό που πιστεύω πως καθορίζει το μέσο, είναι το ίδιο το έργο.

<πατήστε πάνω στην φωτογραφία για μεγέθυνση>

Ωστόσο, ασχολείστε και με εγκαταστάσεις. Τι μπορεί να εκφράσει καλύτερα μία εγκατάσταση έναντι ενός πίνακα; Είναι ποιοτική ή ποσοτική η διαφορά;

Πειραματίζομαι με τα μέσα. Δεν θεωρώ ότι ένας καλλιτέχνης πρέπει να είναι αποκλειστικά ζωγράφος, ή χαράκτης ή γλύπτης. Το θέμα που επιλέγω να διαπραγματευτώ, είναι εκείνο που καθορίζει το μέσο που θα χρησιμοποιήσω. Η διαφορά ανάμεσα σε μια εγκατάσταση και έναν πίνακα για μένα είναι ότι μέσα στην εγκατάσταση μπορώ να περιπλανηθώ, να την αγγίξω και την αντικρύσω από όλες τις πλευρές. Στην ουσία είναι σα να δημιουργώ ένα μικρό σκηνικό που ο καθένας μπορεί να εξερευνήσει.

Ποια θέματα απασχολούν/διατρέχουν το έργο σας;

Η ίδια η καθημερινότητα είναι αστείρευτη πηγή έμπνευσης. Για παράδειγμα αυτό το τελευταίο project, είχε ως αφορμή ένα περιστατικό που διαδραματίστηκε μπροστά στα μάτια τα δικά μου, αλλά και όλων των πελατών ενός καφέ κάπου στην Κρήνη. Ένα πρωί (εργάσιμης ημέρας) που τελείωσα νωρίς τις δουλειές μου, αποφάσισα να βρεθώ με μια φίλη. Στις 12 το μεσημέρι, εμφανίστηκαν τρεις γυναίκες, η μια γύρω στα 25, η άλλη περίπου στα 40 και η τρίτη πάνω από 60, άναψαν μια φωτιά στην παραλία και άρχισαν να γυρίζουν προς τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα, λέγοντας κάτι (που φυσικά ήταν αδύνατο να ακούσουμε) και πετώντας στη φωτιά πράγματα που έβγαζαν από μια μαύρη σακούλα σκουπιδιών. Παρακολουθούσα το θέαμα μη μπορώντας να καταλάβω τι έκαναν, ώσπου μια κυρία μεγάλης ηλικίας από το διπλανό τραπέζι, έσπευσε να μου λύσει την απορία. Έκαναν μάγια (σαράντα κύματα είπε ότι έλεγαν αυτό που έκαναν)!! Ειλικρινά δεν ήξερα τι με σόκαρε περισσότερο... Το γεγονός ότι εν έτη 2015 (2014 τότε) υπάρχουν άνθρωποι που τα πιστεύουν και τα πράττουν; Ότι η κυρία δίπλα μου κατάλαβε αμέσως περί τίνος πρόκειται ή ότι εγώ δεν είχα ιδέα; Έτσι γεννήθηκε το project «κουνήσου απ΄ τηθέση σου».

<πατήστε πάνω στην φωτογραφία για μεγέθυνση>

Έχει ειπωθεί ότι "ο καλλιτέχνης μιλάει για εκείνους που δεν μπορούν να το κάνουν": θεωρείτε ότι η τέχνη πρέπει να έχει κοινωνική συμβολή;

Η τέχνη έχει κοινωνική συμβολή. Βέβαια είναι και λίγο θέμα μετάφρασης αυτό, πώς το αντιλαμβάνεται δηλαδή κανείς... Για μένα όμως έχει σε κάθε περίπτωση. Η τέχνη μπορεί να αφυπνίσει, να έχει καυστική διάθεση απέναντι στα κακώς κείμενα, επαναστατικό χαρακτήρα, να ορθώσει το ανάστημα της, να δείξει την αλήθεια (όπως την αισθάνεται πάντα ο καλλιτέχνης) απογυμνωμένη από κάθε είδους ωραιοποίηση. Μπορεί όμως να λειτουργήσει και σαν βάλσαμο στην ψυχή του θεατή, σαν μέσο που του δίνει τη δυνατότητα να ονειρευτεί, να ταξιδέψει, να του δώσει ελπίδα. Δεν έχει να κάνει με το τι πρέπει ή δεν πρέπει, αλλά με το τι είναι...

Αντιμετωπίζετε την πώληση των έργων σας ως μέτρο επιτυχίας και αποδοχής της δουλειάς σας ή απλώς είναι μία αναγκαία παράμετρος βιοπορισμού;

Πριν από πολλά χρόνια, φοιτήτρια στο πρώτο έτος ήμουν νομίζω, είχα πάει σε μια έκθεση ζωγραφικής και είχα κυριολεκτικά κολλήσει σε έναν πίνακα, τον οποίο εκείνη την εποχή ήταν αδύνατο να αγοράσω. Πήγαινα θυμάμαι μέχρι την ημέρα που κατέβαζαν την έκθεση για να τον ξαναδώ. Όπως καταλαβαίνετε δεν τον απέκτησα ποτέ. Αυτό όμως δε σήμαινε ότι δεν είχα ενθουσιαστεί με τη δουλειά του συγκεκριμένου ζωγράφου. Οπότε όχι, δεν θεωρώ την πώληση των έργων ούτε ως μέτρο επιτυχίας, ούτε ως μέτρο αποδοχής της δουλειάς μου.

Υπάρχουν άλλα είδη τέχνης ή παραγωγής πολιτιστικού περιεχομένου (κινηματογράφος, πεζογραφία, ποίηση, θέατρο, μουσική, κλπ) που σας επηρεάζουν ή σας προκαλούν να συνδιαλεχθείτε μαζί τους στο έργο σας;

Επηρεάζομαι λιγότερο ή περισσότερο από διάφορες μορφές τέχνης και αυτό υποθέτω πως συμβαίνει στους περισσότερους. Για παράδειγμα μου είναι αδύνατο να δημιουργήσω οτιδήποτε αν δεν ακούω μουσική. Έχω παρατηρήσει ότι ανάλογα με τον ήχο προκύπτει και το αποτέλεσμα. Η κατά καιρούς ενασχόλησή μου με τη δημιουργία μικρής διάρκειας βίντεο, έχει να κάνει με την γοητεία που μου ασκεί ο κινηματογράφος. Η γραφιστική η οποία ήταν η πρώτη μου ιδιότητα, υποσυνείδητα ίσως, επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο συνθέτω τα έργα μου.

Πως επηρεάζει η κρίση την καλλιτεχνική παραγωγή σας;

Σίγουρα, η κρίση έχει επηρεάσει και μένα, πάνω κάτω στο βαθμό που επηρέασε την πλειοψηφία των συμπολιτών μου. Όμως η έκφραση μέσα από την τέχνη, είναι ανάγκη ζωτικής σημασίας για μένα. Όσο έχω κάτι να πω, πάντα θα βρίσκω τρόπους να το κάνω. Τέχνη μπορείς να δημιουργήσεις με ό, τι πέσει στα χέρια σου.

Πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος του Διαδικτύου στην δουλειά σας (σε επίπεδο παραστάσεων, αλλά και επικοινωνίας);

Η δική μου γενιά, δε γεννήθηκε με ένα πληκτρολόγιο στο χέρι. Ήρθε πολύ αργότερα στη ζωή μας. Όμως έχει εξελιχθεί σε ένα σημαντικό εργαλείο, τόσο πληροφόρησης όσο και επικοινωνίας. Μέσω του διαδικτύου, μπορώ να παρακολουθώ εκθέσεις και άλλα εικαστικά δρώμενα που αλλιώς ίσως να μην είχα τη δυνατότητα να κάνω, να επικοινωνήσω με καλλιτέχνες τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό και να ανταλλάσουμε απόψεις για διάφορα θέματα. Θεωρώ ότι είναι ιδιαίτερα χρήσιμο, αρκεί βέβαια να γίνεται σωστή χρήση.

Επιδιώκετε συνέργειες με άλλους καλλιτέχνες, και την αλληλεπίδραση που μπορούν αυτές να επιφέρουν;

Ο δρόμος που καλείται να διανύσει ο κάθε καλλιτέχνης, είναι κατά βάση μοναχικός . Δεν επιδιώκω, όμως και δεν απορρίπτω τίποτα. Έχει πολύ ενδιαφέρον η συνεύρεση και η ανταλλαγή ιδεών και απόψεων, αλλά στο τέλος της μέρας, ο καθένας είναι μόνος του.

Πόσο αποδεκτή είναι η Τέχνη στην Ελλάδα σήμερα και τι ρόλο καλείται να παίξει στον δημόσιο χώρο;

Η Τέχνη στην Ελλάδα αντιμετωπίζεται σε μεγάλο βαθμό είτε σαν «είδος πολυτελείας» είτε ως χόμπι και δυστυχώς σπάνια ως αναπόσπαστο κομμάτι ζωής. Σ' αυτό ευθύνεται η έλλειψη παιδείας όπως κι αν μεταφράσει την παιδεία κανείς. Κι αυτό είναι λυπηρό, γιατί υπάρχουν πολλοί και ιδιαίτερα αξιόλογοι καλλιτέχνες εκεί έξω. Η τέχνη σε δημόσιο χώρο, δεν έχει σκοπό να καλλωπίσει, αυτό είναι άλλων ανθρώπων δουλειά, αλλά να σχολιάσει, να αφυπνίσει, να διαμαρτυρηθεί. Όμως αυτό θα πρέπει να γίνεται με έναν στοιχειώδη σεβασμό και σεβασμό δείχνουμε με την επιλογή εκείνου που θα χρησιμοποιήσουμε ως καμβά.

Αν ένας έφηβος σας πει ότι θέλει να γίνει εικαστικός, τι θα τον συμβουλεύατε να προσέξει/κάνει;

Όταν έρχονται μαθητές μου και μου λένε ότι θέλουν να ασχοληθούν σοβαρά, αυτό που τους λέω, είναι να ψάξουν βαθιά μέσα τους και να βρουν το γιατί. Αν πραγματικά θέλουν από προσωπική ανάγκη να το κάνουν, τότε λέω να μη φοβηθούν και να ακολουθήσουν το όνειρό τους. Γιατί μόνο όταν κάτι το αγαπάς στ' αλήθεια αφιερώνεις την ίδια τη ζωή σου σ' αυτό.

Βιογραφικό Σημείωμα

Η Χριστίνα Ζυγούρη, γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη όπου και ζει και εργάζεται μόνιμα. Σπούδασε γραφιστική σε ιδιωτική σχολή και αργότερα στην Σχολή Καλών Τεχνών Φλώρινας, απ' όπου αποφοίτησε το 2011. Από τότε συμμετείχε σε πολλές ομαδικές εκθέσεις στη Θεσσαλονίκη, την Αθήνα αλλά και σε ομαδικές διαδικτυακές εκθέσεις που οργάνωσαν γκαλερί της Βενετίας. Την πρώτη της ατομική έκθεση, παρουσίασε το 2012 στην Myrό Gallery στη Θεσσαλονίκη. Παράλληλα, εργάζεται ως καθηγήτρια εικαστικών στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και προσφέρει εθελοντική εργασία σε γηροκομείο της πόλης.

____________________________________

Σχετικά με την έκθεση της σειράς "Κουνήσου από την θέση σου"
στο πλαίσιο του project "Αναζητήσεις: Παραμυθιές & Μαγγανείες"
που εγκαινιάζεται στην Myrό Gallery
την Πέμπτη 7 Μαΐου 2015 στις 20.00
διαβάζετε ΕΔΩ.