Συνέντευξη στον Πάρη Καπράλο
Πότε και με ποιά αφορμή ξεκινήσατε με την Τέχνη;
Από παιδί, όταν πασπάτευα τα πράγματα στο σχεδιαστήριο του πατέρα μου, που ήταν αρχιτέκτονας. Κάπου εκεί, στο δωμάτιο που μου ασκούσε μια τρομερή γοητεία, βρίσκεται η αρχή του νήματος. Στα οπτικά ερεθίσματα της παιδικής ηλικίας. Τελειώνοντας το σχολείο, απλά ήξερα ότι δέν μ'ενδιέφερε τίποτα άλλο εκτός από τις τέχνες.
Με τι υλικά έχετε δουλέψει έργα σας και ποια είναι η σχέση με τα υλικά που έχετε καταλήξει ότι σας εκφράζουν και δουλεύετε περισσότερο με αυτά;
Στη σχολή, δοκίμασα πολλά διαφορετικά υλικά και τεχνοτροπίες. Αποφάσισα ότι το μελάνι, το κάρβουνο, ο γραφίτης εξυπηρετούν καλύτερα τον τρόπο εργασίας μου που είναι γρήγορος και χειρονομιακός. Στα ίχνη τους, αλλά και στην επιφάνεια την ίδια βρίσκεται, για μένα, η αφορμή για ζωγραφική. Οι τονικές αξίες και οι υφές, μεταξύ άσπρου-μαύρου, φωτός και σκιάς, μου αρκούν για να προβάλλω τις εικόνες που θέλω.
Οι νεότερες σειρές έργων σας είναι αυτό που θα χαρακτηρίζαμε αφηρημένη και αφαιρετική. Πότε γεννήθηκε η ανάγκη για αφαίρεση;
Η αφαίρεση είναι μια άσκηση ελευθερίας. Προκύπτει από την ανάγκη να εστιάσω στην ουσία και στην απλότητα, μέσω του σχεδίου. Χρειάζομαι όμως να πιαστώ από το παραστατικό, όπου βρίσκω τις αναφορές μου. Η ζωγραφική είναι ένα οπτικό και ψυχολογικό παιχνίδι δυνάμεων. Ένα πεδίο δράσης, ανοιχτό σε κάθε ερμηνεία, δική μου και έπειτα του θεατή και ως τέτοια την αντιμετωπίζω.
Ποια θέματα απασχολούν/διατρέχουν το έργο σας;
Η θεματολογία μοιράζεται ανάμεσα στην ανθρώπινη μορφή και τοπία από μνήμης. Τα πάθη του σώματος, ο ερωτισμός και η κίνηση με συγκινούν. Το τοπίο σαν εντύπωση, είναι ο χώρος μέσα στον οποίο εκτυλίσσονται ψυχικές καταστάσεις. Το θέμα, για μένα βρίσκεται στη ζωγραφική για την ζωγραφική την ίδια. Στην οπτική ανάλυση και κυρίως στη χειρωνακτική υπόστασή της.
Έχει ειπωθεί ότι "ο καλλιτέχνης μιλάει για εκείνους που δεν μπορούν να το κάνουν": θεωρείτε ότι η τέχνη πρέπει να έχει κοινωνική συμβολή;
Δεν το βλέπω έτσι. Το ζητούμενο, για μένα, είναι η προσωπική έκφραση. Θεωρώ ότι κάθε άνθρωπος βρίσκει τη δική του φωνή, μέσα από τις πράξεις του. Είτε το αναγνωρίζει είτε όχι. Όσον αφορά στην κοινωνική συμβολή της τέχνης... δεν ξέρω. Πιστεύω ότι η τέχνη και η διαδικασία της δημιουργίας είναι από μόνες τους πολιτικές πράξεις . Είναι το καθρέπτισμα της εκάστοτε κοινωνίας, του πνεύματος της εποχής και ταυτόχρονα μια κριτική απέναντί τους.
Αντιμετωπίζετε την πώληση των έργων σας ως μέτρο επιτυχίας και αποδοχής της δουλειάς σας ή απλώς είναι μία αναγκαία παράμετρος βιοπορισμού;
Επιτυχίας όχι, αποδοχής ναι. Το να βιοπορίζεται κανείς από αυτό που αγαπά, είναι το ιδανικό. Η επιτυχία έγκειται στο να συνεχίζει κανείς να υπηρετεί την τέχνη του, άσχετα με το θέμα του βιοπορισμού.
Υπάρχουν άλλα είδη τέχνης ή παραγωγής πολιτιστικού περιεχομένου (κινηματογράφος, πεζογραφία, ποίηση, θέατρο, μουσική, κλπ) που σας επηρεάζουν ή σας προκαλούν να συνδιαλεχθείτε μαζί τους στο έργο σας;
Η μουσική και ο χορός είναι τέχνες συνυφασμένες με την καλλιτεχνική μου εργασία, και όχι μόνο ώς μέσο άντλησης εικόνων. Είναι τα παράλληλα σύμπαντα. Η χειρονομιακή ζωγραφική εμπεριέχει την μουσικότητα και είναι ένα είδος χορογραφίας, τα ίχνη της οποίας αποτυπώνονται στην επιφάνεια.
Πως επηρεάζει η κρίση την καλλιτεχνική παραγωγή σας;
Έχει αυξήσει την ανάγκη να ζωγραφίζω. Ανάκαθεν υπήρχαν δυσκολίες στον τομέα των τεχνών στον τόπο μας. Όμως, όσοι παράγουν κάτι με τα χέρια τους, βλέπουν τόσο άμεσα το αποτέλεσμα της εργασίας τους, και εκφράζονται μέσα απ'άυτό που κάνουν είναι σε μια καλύτερη θέση, τουλάχιστον ψυχολογικά. Η ίδια η δουλειά σου δίνει τη δύναμη να συνεχίζεις.
Πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος του Διαδικτύου στην δουλειά σας (σε επίπεδο παραστάσεων, αλλά και επικοινωνίας);
Η πληθώρα παραστάσεων και η επικοινωνία, δεν μπορεί παρά να είναι θετικά στοιχεία. Αρκεί να τα αξιολογεί κανείς, να τα φιλτράρει. Να έχει ήδη διαμορφώσει μια κριτική σκέψη, ειδάλλως υπάρχει ο κίνδυνος να χαθεί σε αυτά. Επίσης, αυτό που δέν μπορεί να περάσει μέσω της οθόνης του υπολογιστή, είναι η εμπειρία ενός πραγματικού ταξιδιού, μιας αληθινής γνωριμίας, μιας αληθινής συγκίνησης όταν στέκεσαι, για παράδειγμα, μπροστά σε έναν πίνακα του Rothko.
Επιδιώκετε συνέργειες με άλλους καλλιτέχνες, και την αλληλεπίδραση που μπορούν αυτές να επιφέρουν;
Η ζωγραφική, είναι μια μοναχική δουλειά. Δέν αποκλείεται όμως, στο μέλλον, να επιδιώξω κάποια μορφή συνέργειας. Το ατομικό έργο μετουσιώνεται σε κάτι άλλο, μέσα από τους κοινούς στόχους μιας ομάδας και αυτό είναι μια πρόκληση.
Πόσο αποδεκτή είναι η Τέχνη στην Ελλάδα σήμερα και τι ρόλο καλείται να παίξει στον δημόσιο χώρο;
Σίγουρα περισσότερο από το παρελθόν. Οι καλλιτέχνες στη χώρα μας, έδωσαν και δίνουν καθημερινά αγώνα δημιουργώντας, μέσα από αντίξοες συνθήκες. Σημαντικό ρόλο, έχει να παίξει και η εισαγωγή του μαθήματος των εικαστικών στα σχολεία. Η εξοικείωση με τις τέχνες, που αποκτάται από τις νέες γενιές σιγά σιγά, δίνει ελπίδα. Έχουμε όμως πολύ δρόμο μέχρι να φανούν τα αποτελέσματα στον δημόσιο χώρο.
Αν ένας έφηβος σας πει ότι θέλει να γίνει εικαστικός, τι θα τον συμβουλεύατε να προσέξει/κάνει;
Θα τον συμβούλευα να ασχολείται μ'αυτό που του αρέσει όσο πιο πολύ μπορεί. Ανοιχτά μάτια – ανοιχτό μυαλό.
Σύντομο Βιογραφικό
Η Γιούλη Μάντζου γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1975. Το 1994/1995 φοίτησε στο Park Lane College of Leeds, στα τμήματα Art History και Arts & Design. Το 1998 αποφοίτησε από το Πολιτιστικό Ι.Ε.Κ. - Τμήμα Τεχνικών Συντήρησης και Αποκατάστασης Έργων Τέχνης. Το 2006 αποφοίτησε, με άριστα, από το Τμήμα Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών του Α.Π.Θ., όπου μαθήτευσε στο εργαστήριο του Γεωργίου Γκολφίνου. Παράλληλα με τις σπουδές της, εργάστηκε ως συντηρήτρια έργων τέχνης. Από το 2007 έως σήμερα εργάζεται ως εικαστικός στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Έχει πραγματοποιήσει 1 ατομική έκθεση και έχει λάβει μέρος σε 9 ομαδικές.
